Contenuto
“Scritta nunziale” — Ottobre del 1073
tratta dal “Codice Diplomatico Barese”, vol. IX, Bari 1923
Doc. 6 A.D. 1073 — Ottobre — Ind. XII — Trani.
“Imperii Michaelis, Constantini Porphyrogeniti et
Andronici anno VII.
“Scritta nunziale”
“… ne domini nostri Jesus Crhisti. Septimo anno regnantibus domino Michaele et
domino Constante Perphyrogito et cum eis regnante domino Andronico
gloriosissimis imperatoribus nostris. mense october duodecima indictione. brebe
recordationis factum a me Dumnando,
f. Gizzonis de civitate Andre. de eo quod in
eadem... iam subscriptorum testium. Qualiter Risando qui nunc est habitante de
civitate Trane f. Jaquinti de loco Casamaxima guadiam michi dedit et... vit
Garofalo commanente de iamdicta civitate Trane f. Risandi de predicto loco
Casamaxima, et Petro qui est habitante ex predicta civitate Trane f. Maraldi ex
iamdicto loco Camaxima.
Ea racione, ut ipse qui supra Risando et eius heredes
donent michi meisque heredibus duodecim solidi aurei soteriki boni veteres
thorniates olotrachi pro lecto cum panni et pro vestimento serico. et una
ancilla bona de genere sclavorum. iuvenile cum sana membra et absque omni mala
infirmitate que bene possat servire. Et pro tota eadem donacione ut prelegitur.
recipiente exinde a nos launegilt parium manizzi nuscinei. In tali quidem ordine
ut iamdicti solidi qualiter prelegitur donemus illos ego et meos heredes proprie
Dumnande f. mee quam ipse qs. Risandus sibi eam a me guadiavit nurum et uxorem
Jaquinto filio suo et iamdicta ancilla donemus inter ambos prenominatos virum et
uxorem ut recipiamus exinde ab eis launegilt ut sopra manizzi nuscinei. Nam si
ipse qs. Risandus consocroneus meus, vel eius heredes non adimpleverint michi
meisque heredibus ea que prelegitur in supradicta racione et aliqua angustia
exinde fecerint nobis per quodlibet ingenium. obligavit se et suos heredes, per
iamdictam guadiam et per districtam supernominati mediatores dare michi meisque
heredibus quinquaginta solidos constantinianos et ea que preiegitur adimpleant
nobis per invitis. Iterum ipse qs. Risandus consocroneus meus guadiam michi
dedit et predictos mediatores michi posuit.
Eo tinore. ut det atque tradat eidem f. suo genero meo
sorcionis integram ex omnibus rebus suis stabilibus et mobilibus transactibe ad
frugiandum et per nullis modis vel ingenium habeat potestatem iamdictus Risandus
consocroneus meus diebus vite sue remeliorare qualemcumque f. suum de quacumque
rebus sua stabile et mobile plus de prenominato filio suo genero meo aut
qualemcumque nurum suam plus de prenominata f. mea nurum suam vel quoscumque
nepotem suum plus de filiis filiabus qui ex eis nati fuerint. Quod si taliter
hec omnia non adimpleverint. atque observaverint per supradicta racione et
aliqua angustia nobis exinde fecerint per quodlibet ingenium obligavit se et
suos hredes per iamdictam guadiam et per districtim super nominati mediatores.
dare michi meisque heredibus quadraginta solidos constantinianos et ea que
prelegitur de iamdicta sorcione adimpleant per invitis. et ipsa melioracio
redeat in confuso inter toti ipsi fratres et f. atque nuris seu nepotes eiusdem
Risandi. ut pariter atque equaliter habeant illud inter se. Quam et ipsi
supernominati pater et f. guadiam michi dederunt ipse quidem f. eius per verbum
et absolucionem eique suo genitori. et predictos mediatores michi posuerunt.
Ea racione. ut secundum eorum potenciam vivant quieti et
pacifici cum prenominata filia mea sicut ceteri Longobardi vivunt quieti et
pacifici cum suis nuris et uxoribus. Et si aliquid iniuste ad eam fecerint unde
secundum legem non fuerint nobis ausi iurare cum duodecim parentibus et
sacramentalibus suis. per omnem vicem placitaverunt dare michi meisque heredibus
viginti solidos costantinianos et vices suas emendent. Quod si iurare
presumpserint sint absoluti. et ipsa pignera redeat ad eos sine iusticia. Et si
pro adulterio iniuste ad eam fecerit ipse qs. vir eius. si fuerit ancillam eius.
tradat eam in manus nostras ad faciendum de ea que nobis placuerit. Et si fuit
libera. eiciat eam de domo sua. et nobis componat solidos viginti. Et si quod
absit peccatis exigentibus iamdicta f. mea depredata fuerit a quacumque gente.
ubi ipsi supranominati pater et f. ausi fuerint pergere et dirigere. vadant seu
dirigant. et certent eam excomparare. Quod si neglegenciam ex eam fecerint et
non illam excomparaverint unde secundum legem non fuerint nobis ausi
satisfacere. spoponderunt nobis in predictam guadiam ut per districtim
supernominati mediatores. dare michi meisque heredibus sexaginta solidos
costantinianos. Et in antea excomparent eam per invitis. et habeant eam uxorem
ipse qs. vir eius sicut et antea habuit. Deinde ipse quidem Jaquintus generus
meus per verbum et absolucionem eique suo genitori. guadiam michi dedit et
predictos mediatores michi posuit.
Ea racione. ut si nutu Dei iamdicta f. mea uxore sua ad
mortem venerit. et habuerit f. aut f. potestatem habeat indicare vel ordinare
pro anima sua totum et integrum quantum in ipsa paruent de illud quod ipsa
portaverit in die nupciarum et de ipse qs. socrus eius michi placitavit dare in
datione. Et si fuerit ibi eundem vir eius, plicet se in ipsa ordinatione. ut una
mecum vel cum heredibus meis aut cum alios nostros parente indicet et ordinet
illud pro anima sua qualiter volerit. Et si non fuerit ibi. et ipsa indicaverit
mecum vel cum heredibus meis aut cum alio nostros parentes ut firmum et stabilem
permaneat. Et ille cum redierit, non habeat potestatem illud dirrumpere aut
removere quod indicatum invenerit. nam si fuerit ibi et noluerit illuc plicare.
ut ea que prelegitur similiter indicet et ordinet illud pro anima sua qualiter
voluerit. Vel si non fuerit ibi et cum redierit voluerit dirrumpere guadiam per
districtim supernominati mediatores dare michi meisque heredibus triginta
solidos constantinianos. Et in antea ipsa ordinacio omni tempore firma et
stabile permaneat. Et ipsi supranominati mediatores tribuerunt nobis licenciam
sine compellatione se et suos heredes pignerare per omnes causas suas legitima
et inlegitima pignera donec perveniamus ad ea que prelegitur.
Et hoc brebe in superdicta racione scripsi ego notarius
et interfui.
Actum mense et supernominata indictione. + Ego Smaragdus
diaconus + Ego Leo.
[riportata in “Andria nel Medioevo” di Pasquale
Barbangelo, Tip. Guglielmi, Andria, 1985, pagg. 146-148]